امروزه منوریل یکی از سامانه های حمل و نقل ریلی همگانی محسوب می شود. این سامانه در بسیاری از کشورهای پیشرفته دنیا نظیر چین، مالزی، آلمان، آمریکا، استرالیا و ژاپن و... احداث شده و به بهره برداری رسیده است. منوریل از لحاظ عملکرد، زیبایی و ایمنی از مطلوبیت بالایی در سطح دنیا برخوردار می باشد. و معمولاً از آن به عنوان یک سامانه حمل و نقل نیمه انبوه یاد می شود.
به طورکلی منوریل به سامانه ای اطلاق می شود که در آن حمل مسافر و بار با استفاده از حرکت بر روی یک ریل یا شاهتیر بتنی صورت می گیرد. مسیر حرکت منوریل معمولاً در ارتفاع قرار دارد و به همین دلیل تداخل کمتری با سایر سامانه های حمل و نقل خواهد داشت. یکی از ویژگی های مهم منوریل که وجه تمایز این سامانه با دیگر سامانه های حمل و نقل ریلی است تماس و حرکت قطارهای این سامانه با شاهتیر است که توسط چرخ های لاستیکی و با استفاده از سیستم محرکه الکتریکی انجام می شود و این ویژگی موجب کاهش آلودگی صوتی در سامانه منوریل بر خلاف دیگر سامانه ها می گردد.
کی از مهمترین اهداف ساختن خطوط منوریل شهری در دنیا، جابه جایی مسافر به صورت اقتصادی و با حداکثر ایمنی می-باشد. منوریل برای اولین بار در سال ۱۹۰۱ در شهر واپرتال آلمان و سپس در سیاتل آمریکا و توکیو احداث و مورد استفاده قرار گرفت.
منوریل انواع مختلفی دارد که وجه مشترک همه آنها استفاده از تک ریل می باشد که اتاق های حامل مسافر بر روی آن حرکت می کند . فرق اساسی آنها در سیستم تکیه گاهی است . در منوریل معلق قسمت حامل مسافر آویزان است در حالیکه در منوریل سوار بر ریل به طور ایستاده روی تیر افقی قرار دارد .معمولاً طول مسیرهای منوریل کوتاه است . منوریل در مجتمع های صنعتی نیز کاربرد دارد . ظرفیت هر ترن ۳۰ تا ۱۸۰نفر (نشسته و ایستاده) و ظرفیت جابجایی هر خط ۳۰۰۰ تا ۳۰۰۰۰ مسافر در ساعت میباشد .
اولین ثبت اختراع برای وسیله نقلیهای که برای حرکت روی یک ریل طراحی شده باشد در انگلستان و در ۲۲ نوامبر سال ۱۸۲۱ بود. مخترع آن فردی به نام هنری رابینسون پالمر بود. در سال ۱۸۲۴ یک خط برای آن در منطقه در دپت فورد داکی یارد در لندن ساخته شد و در سال ۱۸۲۵ خط دیگری در منطقه چِشِنت واقع در ایالت هرت فورد شایر انگلستان تأسیس شد که بعدها راه آهن چشنت نامیده شد. یک خط کوتاه هم برای حمل آجر از کوری نزدیک چشنت به سمت رود خانه لی ساخته شد. این مونوریل که از یک اسب به عنوان پیشرانه استفاده میکرد اولین خط مونوریل بود که مسافر را جابه جا به جا میکرد.
پروژه منوریل شامل دو فاز میباشد که فاز اول آن از ابتدای عوارضی قم – کاشان تا مصلی و فاز دوم آن نیز تا شهرک پردیسان ادامه می یابد . طول کل مسیر 18.5 کیلومتر که فاز اول آن حدود ۷ کیلومتر میباشد . به طور کلی مسیر منوریل قم به گونه ای است که علاوه برحرم مطهر حضرت فاطمه معصومه (س) امکان دسترسی به اماکن مهمی همچون ادارات خیابان ساحلی ، شهرک قدس ، صفاشهر و مهدیه و شهرجدید پردیسان و نیز ورزشگاه بزرگ یادگار امام را ایجاد میکند . با امتداد منوریل از انتهای جنوبی قابلیت اتصال به ایستگاه قطار سریع السیر تهران – قم – اصفهان نیز وجود دارد .
پست برق نواب ، برق را در سطح ولتاژ 63 کيلو ولت از برق منطقه اي دريافت كرده و در پست هاي فشارقوي اختصاصي GIS (مبدل 63 به 20 كيلو ولت)، به 20 كيلو ولت تبديل مي كنند. ولتاژ 20 كيلو ولت به عنوان ورودي پست هاي يكسوساز، پست هاي توزيع نيرو و روشنايي و پست هاي جانبي مورد استفاده قرار مي گيرد. در برخی ايستگاه های مونوریل يک پست يكسوساز (RS: Rectifier Switch) پيش بيني شده است که خروجي 750 ولت يكسو شده (برق DC) اين پست هاي يكسوساز در روي ريل سوم براي مصارف الكتريكي قطارها استفاده مي گردد.
به منظور تامین برق مورد نیاز نیروی کشش قطارها از دو روش زیر استفاده می گردد. الف) ریل سوم (Third Rail) ب) سیستم برق بالاسری (OCS: Overhead Catenary System) در روش ریل سوم برق مورد نیاز نیروی کشش قطارها که در مترو و LRT به صورت DC و میزان آن 750 یا 1500 ولت می باشد از طریق یک تیغه پیوسته که در مجاورت ریل های قطار نصب می گردد (ریل سوم) تامین می گردد برق مذکور از طریق یک کفشک تحت فشار که با ریل سوم در تماس می باشد به قطار منتقل و آنرا به حرکت در می آورد. در روش OCS ، برق مورد نیاز نیروی کشش از طریق سیم هایی که بالای سر قطار توسط پایه و یا دستک و یا سیم های مهاری نصب می گردند توسط پانتوگراف که بر روی قطار نصب شده و امکان حرکت عمودی را دارد به موتورهای کشنده قطار منتقل می گردد.
سیستم های ارتباطی مربوط به مترو و یا قطار شهری را می توان به مجموعه های زیر تقسیم نمود.
شركت مهندسين مشاور مترا در سال 1363 به منظور طراحی و نظارت بر پروژه های حمل و نقل تأسيس و به تدريج به يكي از توانمندترين شركت هاي مشاوره براي تهيه و ارائه راه حلهاي كاربردي اختصاصي در تمامي زمينه هاي فني، توسعه سيستم و مديريت صنعت حمل و نقل تبديل گرديد.
شركت مهندسين مشاور مترا پيشگام در بكارگيري تكنولوژي هاي نوين و نرم افزارهاي پيشرفته طراحي (GIS, GPS, RS) در عرصه خدمات فني، مهندسي و مديريتي در سطح كشور ايران مي باشد.
شركت مهندسين مشاور مترا با بكارگيري بيش از 200 كارشناس خبره و مجرب و دريافت استاندارد ISO:9001 از شركت RWTUV آلمان به عنوان مشاور مادر و امين وزارت راه و ترابري ج.ا.ايران تاكنون بيش از 350 فقره قرارداد به منظور ارائه خدمات فني و مهندسي در زمينه طراحي، مطالعه، نظارت و مديريت پروژه هاي حمل و نقل شامل زيرسازي، روسازي، بهره برداري و aناوگان، علائم الكتريكي و ارتباطات، نظارت، توجيه فني / اقتصادي، سازه ها، هيدرولوژي و زمين شناسي پروژه هاي ريلي، جادهاي ، هوايي و دريايي منعقد كرده است.
شركت مهندسين مشاور مترا در حال حاضر با مشاركت شركت بين المللي EGIS و بسياري از مشاوران طراز اول دنيا مسئوليت مطالعات طرح جامع حمل و نقل كشور را برعهده دارد.
امروزه شركت مهندسين مشاور مترا با تكيه بر كيفيت، دقت فوق العاده و تجارب خود در ارتقاي صنعت حمل و نقل ج.ا.ايران به عنوان يك شركت مهندسين مشاور ذيصلاح معتبر و بين المللي در سطح خاورميانه شناخته شده است.
مپنا، یک بنگاه اقتصادی ایرانی است که به همراه ۳۹ شرکت زیرمجموعه خود، تحت لوای گروه مپنا در زمینه توسعه و ساخت نیروگاههای حرارتی و همچنین اجرای پروژههاى نفت و گاز و ریلى بصورت پیمانکار اجرایی کلید در دست (EPC) و سرمایهگذاری خصوصی (IPP) فعالیت میکند.
از آغاز تأسیس در سال ۱۳۷۱، گروه مپنا اجرای نزدیک به ۱۰۰ پروژه به ارزش بیش از ۳۰ میلیارد یورو را در کارنامه خود ثبت نموده است. علاوه بر آن ۶۰ محصول گوناگون و ۸۵ نوع خدمات مختلف را به مشتریان خود عرضه میکند.
شکلگیری گروه مپنا، با تأسیس «شرکت مدیریت پروژههای نیروگاهی ایران» یا به اختصار «مپنا» در ۲۲ مرداد ماه سال ۱۳۷۲ خورشیدی و توسط وزارت نیروی جمهوری اسلامی ایران آغاز میشود. پیش از تأسیس شرکت مپنا، تمامی امور اجرایی پروژههای نیروگاهی حرارتی ایران، توسط شرکتهای خارجی انجام میشد. هدف اصلی از تأسیس این شرکت، در ابتدا پیمانکاری عمومی پروژههای نیروگاهی به صورت کلید در دست بود.
كيسون يك شركت خصوصي است كه خدمات مهندسی و ساخت را در يك تراز جهانی در زمينه طراحی، مديريت، تدارك و اجرای پروژههای بزرگ و چند نظامه به كارفرمای داخل و خارج از ايران ارائه میدهد.
ما طی بيش از يك دهه گذشته بخش مهمی از منابع خود را به حضور راهبردی در بازار جهانی ساخت و ساز اختصاص دادهايم، از جمله: گينه استوايي، الجزاير و سودان در آفريقا، هندوستان، عمان و ساير كشورهای خليج فارس در آسيا، قرقيزستان، قزاقستان و بلاروس در كشورهای مستقل مشترك المنافع، جمهوری بليواري ونزوئلا در آمريكای لاتين؛
كيسون تنها شركت در ميان پيمانكاران عمومي كشور است كه شش بار در سال هاي 1379، 1387،1386،1380، 1388 و 1389 به عنوان صادر كننده نمونه خدمات فني و مهندسي انتخاب شده است.
كيسون در حال حاضر برخي از بزرگترين پروژه های جهان را طراحي ميكند و ميسازد. در نتيجه امروز بخش بزرگي از در آمد شركت از پروژه های برون مرزی تامين میشود.
خدماتي كه كيسون به كارفرماهای داخلی و بين المللی خود ارائه ميدهد، تمام رشته های اصلی صنعت ساخت را در بر میگيرد.
كيسون تلاش میكند تمام پروژههای در دست اجرای خود را با بالاترين كيفيت ممكن اجرا كند و مرتباً ارزش بيشتری برای كارفرمايان، شركأ، جامعه و ديگر ذينفعان ايجاد نمايد.